افراد در گیر به تالاسمی مینور نباید از خوراکی‌های مالامال آهن به کارگیری نمایند
تالاسمی یک کدام از متداول ترین بیماری ها است و به طور معمول از بابا و مادری که ناقل ژن کم خونی می باشند به فرزندان به ارث می‌رسد . تالاسمی به گروهی از اختلالات ژنتیکی در خون اطلاق می شود , برای درک تاثیر تالاسمی بر تن بشر حتمی است ابتدا در رابطه طرز ساخته شدن خون در تن نکاتی را بدانیم .
هموگلوبین قسمتی از منتقل کننده اکسیژن در سلول های قرمز رنگ خونی است و مشتمل بر دو پروتیین گوناگون به اسم آلفا و بتا است ; در حالتی که تن بضاعت ساخت کافی از هر گونه پروتیین را نداشته باشد , سلول های خونی کاملا صورت نمی گیرد و در این حالت بضاعت و توان انتقال اکسیژن کافی را ندارد و در فیض نوعی کم خونی در تن ساخت می شود که ممکن است تا پایان قدمت همراه شخص باشد .
تالاسمی , بیماری است که به دو صورت مینور و ماژور تظاهر پیدا می نماید . در تالاسمی مینور , شخص به غیر از یک کم‌خونی خفیف در بعضی موردها نقص دیگری را تجربه نخواهد کرد . ولی در تالاسمی ماژور , شخص به انتقال خون منظم و مراقبت‌های طبابت نیازمند است .
در اشخاص تندرست صرفا میزان مقداری از آهن مواد غذایی جذب تن می شود , البته در اشخاص کم خون جذب آهن ارتقا مییابد . در بیماران تالاسمی هم به دلیل کم خونی , جذب آهن مواد غذایی بیشتر است . به این ترتیب بیماران , خوب تر است رژیم غذایی خویش را طوری تهیه و تنظیم نمایند که آهن کمتری از خوراک جذب تن شود .
در رژیم غذایی روزمره دو دسته آهن موجود هست :
ـ آهن نیز یا این که HEME IRON ( آهن جانور در گوشت )
ـ آهن غیرهم یا این که NON – HEME IRON ( آهن جانور در مواد غیرگوشتی )
آهن نیز ( HEME IRON ) :
این دسته آهن در اشکال گوشت قرمز رنگ , ماهی و بخش های تیره گوشت مرغ و بوقلمون موجود هست , جگر و قلوه هم منابع بی نیاز از آهن مدل نیز میباشند .
آهن نیز به سادگی مورد به کار گیری تن قرار میگیرد و جذب آن در تن فراوان است ( به صورت میانگین 35 درصد آهن گوشت , جذب تن می شود ) .
آهن غیرهم ( NON – HEME IRON ) :
این جور آهن در اکثری از مواد غذایی موجود است , از جمله در زرده تخم مرغ , شکلات , غلات , حبوبات , سبزی ها , میوه ها , ریشه های غده ای ( مانند سیب زمینی و هویج ) , میوه های کم آب مانند کشمش , کاغذ هلو و آلو و انجیر کم آب .
جذب آهن غیرهم دوچندان کمتر از جذب آهن نیز است . ( به صورت میانگین حدود سه عدد هشت درصد ) .
اشخاص دچار به تالاسمی مینور بعداز تشخیص از منش مراجعه به پزشک معالج , نیازی به معالجه و مراقبت‌های طبی ندارند . صرفا نکته مهم برای اشخاص در گیر به تالاسمی مینور مرتبط با تغذیه و طعام میشود . مهمترین اصل در برنامه غذایی این اشخاص , این است که نباید از خوراکی‌های مالامال آهن به کارگیری نمایند .
بیماران برخلاف تصور عموم خیر فقط مبتلا کمبود آهن نیستند , بلکه مستعد ابتلا به مسمومیت با آهن نیز می باشند . از این رو به این بیماران توصیه میشود از غذاهایی که حاوی آهن زیادی می باشند , پرهیز کنند .
از جمله گوشت یا جگر حیوانات بخصوص گاو و گوسفند و فرآورده‌های آن ها نظیر همبرگر , سوسیس و کالباس . لوبیا , حبوبات , سویا , کره و خویش بادام‌زمینی , گندم , کلم بروکلی و دیگر سبزیجات برگ سبز , هندوانه , کشمش , نخودفرنگی , آب آلو , آلو , رطب , انگور , باقلا , غلات غنی شده با آهن و نخود , آهن زیادی دارا هستند و خوب تر است این بیماران در‌حد میانه‌روی از آن‌ها استعمال کنند .
مصرف یکی پرتقال همراه با طعام جذب آهن را دو برابر خواهد کرد
در تالاسمی مینور که شخص به نوعی مبتلا کم‌خونی است , با اخذ اسیدفولیک و مصرف منابع غذایی دربردارنده آن شرایط شخص خوب تر میگردد . غلات سبوس‌دار و سبزیجاتی مانند کاهو و کلم شایسته ترین منابع اخذ اسیدفولیک میباشند .
مصرف روزمره میوه و سبزیجات به میزان کافی در تمام اشخاص بخصوص بیماران دچار به تالاسمی توصیه می شود زیرا این مواد , خطر پیدایش گرفتگی عروق را در بیماران تالاسمی کاهش می‌دهد .
این بیماران باید به مصرف مواد معدنی دیگر اعتنا خاصی داشته باشند و تا جایی که میتوانند تن خویش را سلامت نگه دارا هستند . یکی از این مواد مفید , کلسیم است .
کلسیم به تقویت و محافظت تندرست استخوان‌ها کمک شایانی می کند . بعلاوه بیماران در گیر به تالاسمی استخوان‌های سستی داشته و در معرض مشکلات استخوانی بسیاری قرار دارا هستند بنابراین کلسیم باید به اندازه کافی و بیشتر از یک شخص معمولی در رژیم غذایی این اشخاص وجود داشته باشد . کلسیم در این بیماران یک فایده دیگر نیز داراست و آن کاهش جذب آهن است .
ویتامین C استدلال ارتقاء دهنده جذب آهن است . ویتامین C در میوه ها ( علی الخصوص در مرکبات و گوجه خارجی ) و سبزی ها ( جعفری , شاهی , شنبلیله , تره , شبت , گل کلم , فلفل دلمه ای و . . . ) یافت می شود .
سبزی های پخته شده دربردارنده ویتامین C کمتری میباشد , به عنوان مثال مصرف یکی پرتقال یا این که 100 گرم سبزی میل کردن همراه با طعام جذب آهن را دو برابر خواهد کرد .
براین اساس بیماران تالاسمی خوبتر است از مصرف میوه ها و سبزی ها به همراه وعده غذایی یا این که فورا بعداز آن دوری نمایند .
ولی از آنجایی که میوه ها و سبزی ها , دربردارنده اشکال ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها میباشند و مصرف آن‌ها لازم است , خوبتر است فی مابین دو وعده ی دارای اهمیت خوراک ( تحت عنوان فی مابین وعده ) مصرف شوند .
مصرف موادی مثل غلات سبوس‌دار , چای , قهوه و لبنیات موجب کاهش جذب آهن غذاهای گیاهی می گردد که سفارش میگردد بیماران در گیر به تالاسمی , این مواد غذایی را در وعده‌های مهم مصرف نمایند .
زینک ( روی ) دارنده کارکردهای بیولوژیکی مهمی است که هنوز به صورت بی نقص شناخته نشده اند . با این وجود , اهمیت زینک برای رویش کودک ها , بلوغ جنسی نوجوان ها , سیستم ایمنی توانمند و داشتن پوست سلامت ثابت شده‌است . تراز زینک خون اشخاص در گیر به تالاسمی تحت است زیرا به طور معمول روی بیشتری را از روش ادرار از دست می دهند . با اعتنا به‌این اینکه زینک در تن ذخیره نمیشود , این بیماران می بایست به صورت منظم از شایسته ترین منابع دربردارنده این ماده معدنی به کار گیری نمایند . مصرف تکمیل کننده زینک , اما پایین حیث دکتر معالج نیز قادر است برای این بیماران کارساز باشد .
ویتامین A اگر‌چه در بصیرت , تقویت سیستم ایمنی و پرورش استخوانی نقش فراوان مهمی را ایفا می کند , ولی درصورتی که که با غذاهای دربردارنده آهن استفاده شود سبب ساز میشود آهن متعددی جذب تن شود . بتا کاروتن هم یک رنگدانه قرمز رنگ یا این که نارنجی رنگ است که در تن تبدیل به ویتامین A میشود و مثل آن کار می نماید . این ماده در گیاهان و میوه‌های موجود هست .
